سَومَه ليخ خلجستان- Səvməlix xələcestan

اشعاري از علي اصغرجمراسي(بيليم)
http://jamrasi.blogfa.com/post-4.aspx

سَومَه ليخ خلجستان- Səvməlix xələcestan

كُؤوَنيم، يُوردومين باهاري يازيKüvənim yurdomin bahare yaze
كُؤلدوكي خِميدي اُؤردكي غازيKüldoke xemyde ordəke qaze
عاشوقين اَلينچه صدفليخ سازيAşşoğin əliçə sədəflix saze
ائي عاشوق يك هوقي؛ يوره كيم جانومEy aşşoğ yek huqi yürəkim canom
سَوَم من سني اي خلجستانومSəvəm mən səny ey xələcestanom

تاغلارين كئسي چه دورناكؤز سُوولارTağlarin kesiçə durna küz suvlar
سوزولور تُوم تُوروغ چوققورقا تولارSuzulor tum türuğ çuğğorqa tular
وششي للئر ييرراقدا شوق هاتار اوللارVəşşiller yiraqda şovğ hatar ullar
ائي روحوم راوانوم نارون جيرانومEy rohum ravanom naron ceyranom
سَوَم من سني، اي خلجستانومSəvəm mən səne ey xələcestanom

تاغلارين حتكي باغار و بوستانTağlarin hətəke bağaro bustan
يازكؤنو كَلي لَر يُورديزقا مهمانYazkünu kəlilər yurdizqa mehman
بُورغوت لار اِتمَزلَر بالوقو ويرانBurqütlar etməzlər baluqu viran
ائي منيم تاغلاروم؛ ويقاروم؛ جانومEy mənim tağlarom viqarrom canom
نارون لار نارونو اي خلجستانومNaronlar naronu ey xələcestanom

گوموشده تئل هؤره ر اوجا تاغلارينGumuşdə tel hürər uca tağlarin
يام ياشول تون كَدر گوللوق باغلارينYam yaşul tün kədər golluğ bağlarin
قِيزيل - اَلوان اُولور شام چاغولارينQizil-əlvan olur şamçaqu larin
ائي قشنگ وطنيم نارون ايرانومEy qəşəng vətənim naron iranom
نارون لار مسكني اي خلجستانومNaronlar məskəne ey xələcestanom

توغولموش سيزلرده خواجه نصيرلرTuqolmuş sizlərdə xacə nəsirlər
آتوسان لوق قالموش اميركبيرلرAtu sanluğ qalmuş əmir kəbirlər
كئچه يولوزلارين كؤندوز كونش لرKeçə yulduzlarin künduz künəşlər
اي منيم پارولاق ايشيق يولدوزمEy mənim parollağ işeğ yulduzom
عالوملار مسكني اي خلجستانومAlomlar məskəne ey xələcestanom

ورغونام بو قوچاق بيليم ين ائليVurğonam bo quççağ bilimin ele
شيداسام بو شيرين خلج ين تيليŞeydasam bo şirin xələcin tile
دوشمني كؤندرير يوتقارور يئريDoşməne kundərir yotqaror yere
ائي ننه تورپاقوم؛ عشقيم دييارومEy nənə turpaqum eşqim diyarom
سَوَم من سني اي خلجستانومSəvəm mən səne ey xələcestanom
—————————————————

هادورلوقhadurloq

كئچه لر فيكرينده ياتوبيلمؤرومKeçələr fikrində yatü bilmürom
بوفيكري بوشومدا حييي بيلمؤرومBu fikre boşumda hiye bilmürom
هايوروم من سنه اره بيلمؤرومHayurom mən sənə erə bilmürom
هادورلوق ، هادورلوق، امان هادورلوقHadurloq hadurloq əman hadurloq
هامو درده اولوريامان هادورلوقHamu dərdə olur yaman hadurloq

اوزاقار هيجرينده قارا كئچه لرÜzaqar hycrində qara keçələr
بيلمؤروم يوواقام نئي رق كئچه لرBilmurüm yuvaqam nerəğ keçələr
وورموش يوره كيمه يارا كئچه لرVürmuş yurəkimə yara keçələr
هادورلوق هادورلوق امان هادورلوقHadurloq hadurloq əman hadurloq
هامو درده اولور يامان هادورلوقHamu dərdə olur yaman hadurloq

يادوما توشدوكي هالا كؤزلرينYaduma tüşduke hala küzlərin
كؤك چه يولدوزلاردا آلوم خابارينKük çə yulduzlarda halum xafarin
نه بئراتدم كسميش منده نظرينNəbər etdim kəsmiş məndə nəzərin
هادورلوق هادورلوق امان هادورلوقHadurloq hadurloq əman hadurloq
هامو درده اولور يامان هادورلوقHamu dərdə olur yaman hadurloq

هادورلوق دردين چكمه گه بيلمئزHadur loq dərdin çekməgə bilməz
ياردا ييراق كؤزين ياشين سيديرمئزYarda yirağ küzin yaşin sedirməz
هايُولار: بُويلاماق، سَوگيلين سينمئزHayular: boylamağ səvgilin siməz
هادورلوق هادورلوق امان هادورلوقHadurloq hadurloq əman hadurloq
هامو درده اولور يامان هادورلوقHamu dərdə olur yaman hadurloq

او كؤندَه كي بالوقومدا كُوچ اِتديمU kündəki baluqumda kuç etdim
سؤرَ ده گاه خلج بالوقلوخ كُؤرديمSürədə gah xələc baluqlox kürdim
اَل وئرديم اوچا من يوزونده اپديم Əl verdim uça mən yuzində opdim
هادورلوق هادورلوق امان هادورلوقHadurloq hadurloq əman hadurloq
هامو درده اولور يامان هادورلوقHamu dərdə olur yaman hadurloq

ماولاق ييل وارمن اؤزاقام اؤلكَمدَهMavlaq yil var mən üzaqam ulkəmdə
كؤنَشَم تُوشمُوشم هارا كؤنومدهKünəşəm tüşmuşəm hara künumdə
كُؤچ له مني هارالاموش تيليمدهKüçlə məny haralamuş tilimdə
هادورلوق هادورلوق امان هادورلوقHadurloq hadurloq əman hadurloq
هامو درده اولور يامان هادورلوقHamu dərdə olur yaman hadurloq

بيگانالوق اِتؤرو، قُومُوم- يولداشومBiganaluq etür qumom – yuldaşum
غريبه سانورو، قونشُوم- سِرتاشومQəribə sanoru qunşom-sertaşum
بوجاوان چاقومچا هُورگندي بوشومBu cavan çaqum ça hürgəndy boşum
هادورلوق هادورلوق امان هادورلوقHadurloq hadurloq əman hadurloq
هامو درده اولور يامان هادورلوقHamu dərdə olur yaman hadurloq

من حقلت گيلي مه كُؤلمَك حيشورومMən həğlət gelimə külmək hişurom
هادورو توشگولومه كُؤرمَك حيشورومhadoru tüşgülumə kürmək hişurom
غم تاغين ييقمك گه كوچلوخ حيشورومQəm tağin yiqməkgə küçlux hişurom
هادورلوق هادورلوق امان هادورلوقHadurloq hadurloq əman hadurloq
هامو درده اولور يامان هادورلوقHamu dərdə olur yaman hadurloq

تيليم خان مِهريده هادو رو توشديTelim xan mehridə hadoru tüşde
فرهاد، بو يُول چا جانوندا كشدي Fərhad bu yolça canonda keşde
«بيليم» كالوقوچا، بو جامو ايشديBilim kalluquça bu camu eişde
هادورلوق، هادورلوق، اَمان هادورلوقHadurloq hadurloq əman hadurloq
هامو درده اولور يامان هادورلوقHamu dərdə olur yaman hadurloq

——————————————————————

قارشو Qarşu

ديلك له ديم كلديم سيزكهDilək lədim kəldim sizkə
تحفاين نه سربيزكه قارشوtohfain nəsər biz kə qarşu
حيف كلديم ياريولدش سوزHeyif kəldim yar yuldaş süz
درديم اولدو تاززا قارشوDərdim oldu tazza qarşu

كؤزين اَيدين جمراس كلميشKüzin əydinCəmras kəlmiş
خلج لركه نغمه كئتميشxələc lərkə nəğmə kətmiş
مولا اونا الهام وئرميشMuvla ona ilham vermiş
دومان اوستين آلموش قارشوDuman ostin almuş qarşu

آووال يازچا، واريقناقينAvval yazça var yeqnaqin
سُورفا لارچا قئغَناقِينsürfa larça qeğənaqin
يِمْلِيك لَرينْ قُوزقُولاقينYemliklərin quzqülaqin
آغوزلارچا مزه قارشوDahanlarça məzə qarşu

———————————————————————–

قاررولوق qarroluğ

جاوانلوقين اَلده واردو هولونمازCavanluqin əldə vardu holunmaz
بوشين تؤكو، هؤرون اولدو قاررولوقBoşin tükü huron oldu qarvoluğ
قسمتين چه اولقا هاوول اوغول- قيزQesmətinçə olqa havool oğul-qiz
تؤشمه گين سن اشيكلركه قاررولوقTüşməgəyn sən eşiklərkə qarroluğ

اوموش ماتال سنين خالق قا حُورمتينOmuş matal sənin xalğqa hormətin
اينسان وارا واروؤر يوققار قيمتينInsan vara varür yoğqar qimətin
جاوان لوقدا قالور ياد چا جؤرگه تينCavan luğda qalur yadça cürgətin
بالوق ايچچه هورون سققل قاررولوقBaloğ iççə huron səğğəl qarroluğ

قانو تاغدا چالقا كئچَن كؤنلرينQanu tağda-çalqa keçən künlərin
روزا لوقچا بيچين بيچَن كؤنلرينRuzaluğ ça biçin biçən künlərin
الكه كلمئز كشدي واردوكُؤنلرينəlkə kəlməz keşdi vardu künlərin
قاروشدين سن هُوتدا كُؤلكه قاررولوقqaroşdin sən hut da külkə qarroluğ

الين ِارميش يا اِرمه ديك هِكْمَك گهəlin ermiş ya ermədik hikməkgə
آخسوردوقي كلين يُوكئر اِشيك گهaxsürduğe kəlin yükər eşikgə
سارساق اوغول ييندئرسني كُؤري گهsarsağ oğul yindərsəny küregə
اؤزگه لركه سؤزين هايين قاررولوقüzgə lərkə süzin hayin qarroluğ

آووال كُؤنده موناخ يازموش يازقولوAvval kündə munax yazmuş yazqolu
آخوركلميش سني بولموش هازقولوAxor kəlmiş səny bolmuş hazqolu
غوصا يئمه «بيليم» بولماين قال قولوqussa yemə bilim bolmayn qalğoulu
سؤزين تؤشئر تيلده تيلكه قاررولوق
———————————————————————

آلقوش سنه اؤرگتمن Alğuş sənəh ürgətmən

سلام سنه موعلليم Səlam sənəh moəllim
آلقوش[۱] سَنهَ موعلليم Alğuş sənəh moəllim
بِيليمين[۲] چِيراغو سَايْن سَنْ Bilimin çiraqu sain sən
كُؤنَه شِينْ ساچاقُو ساينْ سَنْ Künəşin saçaqusain sən
قارا قلبي سُؤكه ين سَنْ Qara qəlby sükəin sən

اونا اِيشيقْ تُؤكَه ين سَنْ Ona işiğ tükəin sən
كُؤرلارقا كُؤز وئرين سن Kurlarqa küz verin sən
لال لارقا سُؤز ِوئرين سن Lalıarqa süz verin sən
تُوتاين سَن قُولو مُوزدا Tütain sən qolu müzda
هازماقاقْ[۱] يوولو موزدا Hazmaqağ yolu müzda
سَنينْ گچْلِيق اَلْلَرين Sənin kəçliğ əllərin
قُمرو وارا تيل لَرين Qomru vara tillərin
او مهربان كُؤزلرين U mehrəban küzlərin
گُوموش وارا سُؤز لَرين Gomuş vara süz lərin
يُؤره كيم اِيچجَه قالمُوش Yürəkim iççə qalmoş
جانوم ايچجه يِئر هاتمُوش Canum iççə yer hatmoş
هَر واراق كي هاچُورين Hər varağ ki haçurin
كُؤيْنُومَه نُور سَئپُورين küynimə nur səpurin
هر سُؤزين بي كِيلي تَر Hər süzin bi kili tər
اِيشيق قَه بي بيلي تَر Işiğğə bi bili tər
كُؤزين اَيدين ِاي خلج Küzin əydin ey xələc
بَخْتَه وَرْ [۲] ياشي[۳] خَلج Bəxtəvər yaşe xələc
وطن آباد، ائل آزاد Vətən abad el azad
اوچاخ سَني اِتدَكْ ياد U çax səny ətdək yad
تايا –تايا، گول، چيچَكْ Taya- taya gol çiçək
وِئردَك سَنَه هُقيدَكْ Verdək sənəh hoqidək
شهيدلردَق ياد اولتا Şəhidlərdəğ yad olta
راوان لارو شاد اولتا Ravan laru şad olta
جهل له اوللار اَلْلَشِْتي Cəhllə ollar əlləçty
قيرمز قانقا بِئلشتي Qermiz qanqa beləşty
بيليم يداق كُؤنين[۴] چَه bilim e dağ küninçə
اُونوتْماسَن[۵] كُؤي نين چَه Onut masən küynun çə
هايْدو سَنَه: اورگتمن Haydu sənəh urgətmən
آلقوش سنه اورگتمن Alquş sənəh urgətmən
سَنْ تِيلِيْن يَه كُؤوَه نِيبْ Sən tilinyə küvəh nib
خَلَجْ تيلي سَوَه نيب Xələc tile səvəh nib
كاللارقا سَن تاپ شُورو Kallarqa sən tap şüru
بو تيل هُؤل مئز ِاينَه نيِبْ Hülməz bo til inənib

——————————————————————————–
۱- درود، سلام، تحسين، تهنيت، تشويق
۲- بيليم يعني علم، دانايي، آگاهي، روشنايي
۳- هازماق يعني منحرف شدن ، به اشتباه افتادن، هازماقاق يعني به اشتباه نيفتيم.
۶- خوشبخت، باسعادت
۷- از مصدر ياشاماقyaşamağبه معناي زندگي كردن، عمر كردن به حيات خود ادامه دادن.
۱۱- در روز معلم
۱۲- اونوتماق يعني فراموش كردن، اونوتماين = فراموش نكنيد.
——————————————————————————–



ياشاماقدا توق اُوُمام yaşamaqda tuğ umam

قيزيل گُول قاووردوقي Qizil gulu qavurduğe
قاوورام يِئركه قُومام Qavuram yerkə qumam
هاوول آدام بُولدوقي Havul adam bulduğe
ياشاماقدا تُوق اُومام Yaşamağda tüğ umam

ترجمه: آنگاه كه مي خواهم گل سرخ بچينم/ مي چينم اما به زمين نمي گذارم/ وقتي آدم خوب پيدا مي كنم/ از زندگي سير نمي شم.

اؤز دوستين دوستُ آينِئر Üz düstin düsto ayner
خاطير- حرمتين ساقلئِر Xatir-hormıtin saqler
كُؤنده- هايدا بي بَل لِئر Kündə-hayda bi bəller
ياشاماقدا توق اومام Yasa mağda tüğ umam

ترجمه: دوست را دوست خوب درك مي كند/ حرمت و احترام او را نگه مي دارد/ هر روز، يا ماهي يكبار به او سر مي زند/ از زندگي سير نمي شم.

قِيزلَر ساچين هُورديكي Qizlər saçin hürdike
چين- چين پاچين كيرديكي Çin-çin paçin kirdike
مَندَق واقموش كؤرديكي Məndəğ vaqmuş kürdike
ياشاماقدا توق اومام Yaşamağda tüğ umam

ترجمه: آنگاه كه دخترها كيسوي خود را مي بافند/ دامن چين- چين مي پوشند/ من هم آنهارا در اين لباس مي بينم /از زندگي سير نمي شم.

بُولبُول كؤكؤرتديكي Bulbul kükürətdike
قُومرو گول قا اِرديكي Qomru gulqa erdike
جاوان اُولوم كؤرديكي Cavan ulum kürdike
ياشاماقدا توق اومام Yaşamğda tüğ umam

ترجمه: وقتي بلبل چهچه مي زند/ قمري به گول مي رسد/ احساس جواني مكنم / اززندگي سيرنمي شم

عايود كؤنوكَلديكي Ayud künu kəldike
باروشماقو كَتديكي Baroşluqu kətdike
قاشاماقُو حيديكي Qaşamaqu hidide
ياشاماقدا توق اومام Yaşamağda tüğ umam

ترجمه: آنگاه كه روز عيد فرا مي رسد/ صلح و آشتي را با خود مي آورد/ قهر و كدورت را بيرون مي كند/ من از زندگي سير نمي شم.

يِيرِيمين تر سطيري Yirimin tər sətery
بال قاروشدو عطيري Bal qaroşdu ətery
«بيليم »خلج خاطيري Bilim xələc xatery
ياشاماقدا توق اومام Yaşamağda tüğ umam

ترجمه: آنگاه كه سطور نغمه هايم خشك نشده/ عطر ابيات آن طعم عسل مي دهند/ بخاطر «آقاي بيليم خلج»از زندگي سيرنمي شم.
—————————————————————————



بهار نغمه‌سي Bahar nəğməse

بي قوش اوشدو بيزيم باغ قاBi quş oşdu bizim bağqa
سه به- سه به هوقوماغ قاSebe- sebe huqümağqa
قوندو ياشُول بي بُوداغ قاQondu yaşul bi haqaçqa
هايدو بالام بهار كلديHaydu balam bahar kəlde

كونئش كولدو اَريده قارKünəş kuldu əridy qar
يئرده كوك گه واردو بوخارYerdə kükgə vardu buxar
سئللر جوشدو آقدو چايلارSellər çüşdu ağdu çaylar
هايدو بالام بهار كلديHaydu balam bahar kəlde

قونچو واقدو بي يايلوغ قاQunçu vağdu bi yayluğqa
سؤروسين سؤردو اوتلوغ قاSüru sin sürdu otluğqa
واقدو سولقا واقدو ساغ قاVağdu sulqa vağdu sağqa
هايدو بالام بهار كلديHaydu balam bahar kəlde

برگران فارسي:

نغمة بهار
پرنده اي به باغ ما آمد/ هر روز صبح ها صداي آواز سر داد.
آمد نشست بر روي شاخة سبزي/ گفت فرزندم بهار آمد
آفتاب خنديد برف ها آب شدند/ از زمين بخار بلند شد
آبها روانه شدند و سيل جاري شد/ گفت فرزندم بهار آمد
چوپان به طرف چراگاه نگاه كرد /گله اش را به سوي علفزار هدايت نمود
به چپ و راست خود نگاه كرد/ گفت فرزندم بهار آمد .

——————————————————————–
بياتيلر

پنچ دو بيتي از آقاي جمراسي

bo beş bəyatilər ağay cəmrasi sizkə təqdim etür

۱

قيزيل گول اوماقاتدو Qizil gol omaqatdu
سارالموش سولماقاتدو Saralmoş sulmaqatdu
بي هادورلوق بي هؤلوم Bi hadürluğ bi hülüm
هئچ بي يسي اوماقاتدو Heç bise omaqatdu

۲

خوروس بانگ وئرديكي يئك Xurus bang verdy ke yek
كئسيم غان وئرديكي يئك Kesym qan verdy ke yek
ساق لوقومچا، كل مه دين Sağluqumça kəlmədin
تورال جان وئرديكي يئك Tural can verdy ke yek

۳

تؤرپاق چا آچ اوماقا Türpağça aç omaqa
اينساندا باج آلماقا Insanda bac almaqa
آناخ دونيا يارانقا Anax dünya yaranğa
اينسان لار قارروما قا Insanlar qarromaqa

۴
ساچ چا ترقاق اولساتدوم Saç ça tərğağ olsatdum
قاش چا سؤرمه اولساتدوم Qaşça sürmə olsatdum
ياشؤم هاقا هولونسا Yaşum haqa holunqa
اون بئش ياشار اولساتدوم Onbeş yaşar olsatdum

۵

نيشانوم تاغ هاراسوچا nişanum tağ hara soça
دومان تاغ هاراسوچا Duman tağ hara soça
شم وارا شولا چكديم Şəm vara şula çekdem
كؤندوم تاغ هاراسوچا Kündom yağ hara so ça

ترجمه:

۱
اي كاش گل سرخ محمدي بوجود نمي آمد.
تا پژمرده و پلاسيده شود
اي كاش اين دو يكي جدايي و ديگري مرك
هيچكدام نبودند.

۲
وختي خروس بانگ زد بيا
هنگامي كه دلم خون شد بيا
موقع سلامتي نيامدي
بمان حين جان دادن بيا

۳
اي كاش:
در روي زمين گرسنه اي نبود
كسي از انسان ها باج نمي خواست
دونيا طوري خلق مي شدتا
انسان ها هرگز پير نمي شدند.

۴
اي كاش:
در زولف شانه مي شدم
در ابرو سرمه مي شدم
سننم به عقب برمي گشت
پانزده ساله مي شدم.

۵
معشوقم درميان كوه است
مه هم در ميان كوه است
مثل شمع شعله كشيدم